Spiral veya Rahim İçi Araç (RİA) spermlerin yumurtanın yanına ulaşıp döllenme olmasını, döllenme olsa bile rahim iç duvar yapısını bozarak döllenmiş yumurtanın yerleşmesini engeller.

Günümüzde spiral, halen tüm dünyada en sık başvurulan doğum kontrol yöntemlerinden birisidir. Bu kadar yaygın ve sık kullanımının nedeni kolay uygulanabilir olması, ekonomik olması, takıldığı an etkinliğinin hemen başlaması ve çıkartıldığı an doğurganlığın hemen geri kazanılmasıdır.

Spiralin yapısı nasıldır?

Spiral polietilen (plastik) yapıda üretilen, etrafında bakır telle sarılı ve rahim iç duvar yapısına uyacak şekilde T şeklinde bir alettir. Direk grafilerde spiralin görülebilme özelliğini sağlayan baryum sülfat spiralin dış kısmında bulunur. Spiralin alt ucunda, spirali kolaylıkla çıkarmak amacıyla yerleştirilmiş ipler vardır. Bu ipler aynı zamanda rutin kontroller sırasında spiralin kaymadığını ve olması gereken pozisyonda durduğunu da bize gösterir.

Bakır içeren spirallerin yanı sıra hormon içeriğine sahip spiraller de vardır. Bu spiraller içerdikleri progesteron hormonu aracılığıyla etkisini gösterir ve korunma sağlar.

Spiralin etki mekanizması nasıldır?

Spiral rahim içine yerleştirilmesi ile birlikte vücut tarafından yabancı madde olarak algılanır ve enflamasyon tarzı bir reaksiyon oluşturarak tepki verir. İşte bu enflamasyon nedeniyle oluşturulan lokal reaksiyon spermlerin rahim duvarına tutunmasına engel olur ve gebelik gelişemez.

Spiralin ne kadar süre koruyucu etkisi vardır?

Spiralin koruyuculu etkisi takıldığı anda başlar ve çıkarıldığı anda son bulur. Ülkemizde kullandığımız spirallerin ortalama 5- 10 yıl koruyuculuk süreleri vardır. Spiralle korunan kadınların, spiralin koruyuculuk etkisinden daha uzun süre faydalanabilmeleri için, her yıl rutin kontrollerini yaptırmaları ve varsa spiralle ilgili problemlerini doktorlarıyla paylaşmaları gerekmektedir.

Spiralin koruyuculuk etkisi içerdiği bakır ve progesteron miktarı ile orantılıdır. Her markanın farklı miktarda içerikleri olacağı için spiralin markasına göre farklı etkinlik süresi olacaktır. Ancak tüm ürünlerin en az 5 yıllık koruyucu etkisi vardır.

Progesteron içerikli spiraller kimlerde tercih edilir?

Progesteron içerikli spiraller korunma etkisinin yanı sıra aşırı adet kanaması olan kadınlarda tedavi amacıyla da uygulanabilir.

Spiralin koruyuculuk oranı nedir?

Spiralin diğer korunma yöntemleri ile karşılaştırıldığında, koruyuculuk oranı oldukça yüksektir. Spiral takan kadınların sadece %2’sinde gebelik gelişme riski vardır. Zamanla spiralin bakır ve progesteron içeriği de azalacağı için ortalama her 5 yılda bir spiralin değiştirilmesi önerilir.

Spirali kimler kullanamaz?

• Gebelik veya gebelik şüphesi olanlar.
• Bakır alerjisi veya Wilson hastalığı gibi Bakır metabolizması ile ilgili hastalığı olanlar.
• Rahmin doğuşdan veya sonradan gelişen yapısal bozukluğu olanlar: Rahmin içinde duvar olması, küçük ve kısa rahim veya çift rahim olması, rahmin iç duvarına yerleşmiş büyük myom veya polip varlığı.
• Kanama bozuklukları veya kan hastalıkları nedeniyle tedavi görenler: İleri derece anemi veya trombositopenisi olanlar, antikoagülan tedavi alanlar.
• Pap smear sonucu ‘normal olmayanlar’.
• Jinekolojik kanser veya kanser şüphesi olanlar.
• Nedeni belirlenemeyen anormal uterin kanaması olanlar.
• Cinsel yolla bulaşan ve aktif genital bölge enfeksiyonu olanlar: Servisit, vajinit, endometrit gibi.
• Bağışıklık sistemi baskılanmış olanlar: Kortizon kullanan veya kanser tedavisi görenler.
• Yakın zamanda düşük yapmış olanlar.

Spiral ne zaman takılabilir?

Genelde adetli iken takılır. Bu süreçde rahim ağzı daha geniş olacağı için spiral kolayca uygulanabilir. Ancak adetli değilken de, gebelik testi ile gebe olmadığı teyit edilen kadınlara da uygulanabilir.

Spiral nasıl takılır?

Spiral takılması birkaç dakika içinde yapılan bir işlemdir. İşlem öncesi jinekolojik muayene ve usg ile rahim yapısı ve pozisyonu değerlendirilir. Spiral takılması için engel bir durum yoksa spekulum takılarak rahim ağzı antiseptik solüsyonla temizlenir. Tenekulum denilen aletle rahim ağzından tutularak rahme ideal pozisyon verilir ve spiralin aplikatörü vasıtasıyla spiral rahim içine güvenle yerleştirilir. Spiralin ipi 0. 5- 1 cm olacak şekilde kısaltılarak işleme son verilir.

Spiral takılması sırasında kasık bölgesinde hafif bir kasılma ve kramp tarzında bir ağrı hissedebilir. Bu durumu önlemek amacıyla işlemden önce ağrı kesici önerilebilir. Spiral takıldıkdan sonra rahim ağzından çok hafif kanamalar olabilir. Hastaya doktoru tarafından bilgi verilerek bu durumun işleme bağlı olduğu ve endişe edilmemesi gerektiği anlatılır. Spiral takıldığı an koruyuculuk etkisi başlayacaktır. En son aşamada ise usg ile rahim içinde spiralin normal pozisyonda olduğu görüntüsü alınarak kontrol edilir. Spiral takıldıkdan bir ay sonra kontrol usg ile spiral değerlendirilir. Ek bir sorun yoksa yıllık kontrollerle spiral kontrolleri yapılır.