Jinekolojik muayene (pelvik muayene) çoğu hanımın çekindiği, endişe duyduğu bir muayene şeklidir. Fiziki şartları iyi olan bir ortamda yapılan muayenenin, hiç de gözünüzde büyüttüğünüz kadar zor olmadığını, muayene olunca anlayacaksınız.

Düzenli jinekolojik muayene farkına varmadığınız birçok hastalığın erken dönemde tanısı ve tedavisini sağlayacaktır. Çoğu zaman yumurtalık kistleri, miyomlar, rahim ağzı sorunları ve birçok jinekolojik problem herhangi bir şikayet olmadığı halde muayene ile tespit edilebilir.

Cinsel hayat başladıktan sonra herhangi bir şikayet olmasa da her kadının yılda en az bir kez jinekolojik muayenesini yaptırması gerekir. Bu muayene , sadece 1-2 dakika sürer. Muayene sırasında vulva ve vajen değerlendirilir, smear alınır ,vajinal ultrason ile yumurtalıklar ve rahim değerlendirilir.

Jinekolojik muayene her dönemde yapılabilir. Adetli veya adetsiz olmanız fark etmez. Ancak smear alınacaksa ideali kanamasız dönemde olmanızdır. Bir gün önce cinsel birlikteliğin olmaması ve son 5 gün içinde vajinal ovul(fitil) tarzında hazneye yerleştirilen bir ilaç kullanmamanız gerekir.Smear alınması ağrısız bir işlemdir.

Jinekolojide Öykü (Anamnez)

Bütün muayenelerde olduğu gibi jinekolojik muayenede de en önemli basamak hastanın tıbbi öyküsüdür. İlk muayenede öykünün doğru olarak anlatılması , sizi daha iyi tanımamız , tanı ve tedaviyi planlamamız için önemlidir. Unutmamalısınız ki ,paylaştığınız her şey siz istemedikçe kimseyle paylaşılmaz.
Daha sonra hasta jinekolojik muayeneye alınır.
Jinekolojik muayene için hasta belden aşağısını tamamen soyunur. Üzerine örtü alarak jinekolojik muayene masasına oturur. Bacaklarını jinekolojik masanın her iki tarafında olan bacaklıklara koyar (bu pozisyona litotomi pozisyonu denir). Bu muayenede; önce dış genital organlar dudaklar (labiumlar), clitoris, perine ve vajen girişi muayene edilir. Anormal bir durum olup olmadığı gözlemlenir.

Daha sonra spekulum denilen özel bir alet vajene yerleştirilir. Hasta ne kadar rahat olursa spekulum muayenesi de o kadar rahat ve ağrısız olur. Spekulum muayenesinde vajen ve rahim ağzı (serviks) değerlendirilir. Vajinal akıntı, rahim ağzında erozyon (yara), polip ve benzeri durumlar gözlemlenir. Bu arada gerekli ise vajinal akıntıdan kültür , rahim ağzından da smear alınır. Smear, ince, uzun, ucunda fırça olan bir çubuğun rahim ağzına sürülmesi ile alınır. Alınan smear patologlar tarafından incelenir.

Spekulum muayenesi bittikten sonra elle (bimanual) muayene yapılır. Bu muayenede rahim (uterus), yumurtalıklar (overler) değerlendirilir. Rahimde büyüme (myom gibi oluşumlar), yumurtalıkda ele gelen bir büyüme (kist, tümöral kitleler) ve ağrı değerlendirilir.

Bakire hastalarda vajinal muayene yapılamaz. Muayene gerekli ise tek parmak ile rektumdan (makattan) yapılır.

Genellikle her muayene sonrasında vajinal veya trans-abdominal ultrasonografi (TA-USG) yapılır. Vajinal ultrasonografide, mesanenin boş olması, abdominal ultasonografide ise idrara sıkışık olmak önemlidir. Eğer bakire iseniz; idrara sıkışık olarak muayeneye gelmenizi öneririz.