İki̇nci̇ Tri̇mester (İkinci 3 Aylık Dönem) Tarama Testleri̇

İkinci trimester tarama testleri ;gebeliğin 16. ve 20. haftaları arasında yapılan üçlü ve dörtlü testtir. Üçlü testte 3 hormona, dörtlü testte 4 hormona bakılır. 4 lü testin down sendromunu taramadaki başarı oranı daha yüksektir .

1.ÜÇLÜ TEST ( ÜÇLÜ TARAMA TESTİ) NEDİR?

Anne kolundan alınan kanda üç hormona bakılır.Bu hormonlar E3(estriol),HCG, AFP dir.

Down sendromunda; .HCG artar .E3 ve AFP azalır

Üçlü testin down sendromunu belirleme değeri; % 60-70 arasında değişir. Bu testler’’ bebeğiniz down sendromludur veya değildir’’ demez. ’’Bebeğinizin down sendromu olma ihtimali düşüktür veya yüksektir ‘’der. Risk yüksek çıkmışsa amniosentez yapılır,kromozomlara bakılır ve sonuca göre karar verilir.Eğer amniosentez sonucunda,bebekte down sendromu tanısı konulmuş ise, aile ile gebeliğin devam edip etmemesine karar verilir.Aile isterse gebelik devam eder,doktorlar veya devlet hiçbir şekilde kişileri bir karara zorlamaz.

2. DÖRTLÜ TEST (DÖRTLÜ TARAMA TESTİ) NEDİR?

Üçlü teste ilave olarak İnhibin A dediğimiz dördüncü hormon da lfd bakılır. Down sendromunda; . İnhibin A ve HCG artar .E3 ve AFP azalır. Dörtlü testin ,down sendromu olan bir bebeği belirleme oranı %80 civarındadır. Yani üçlü testten daha çok güvenebileceğimiz bir testtir. Bu test de bize bebeğin down sendromu olma ihtimali hakkında bilgi verir.Kesin sonuç değildir. Riski yüksek gruba amniosentez yapılarak kesin sonuç belirlenir.

İKİLİ,ÜÇLÜ VE DÖRTLÜ TESTİN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI NELERDİR?

İkili testin en önemli avantajı zaman açısındandır. 11-14 gibi erken gebelik haftalarında yapılması,tanının daha erken dönemde konmasına olanak sağlar. Böylece gerekli müdahaleler de erken dönemde yapılabilir.

İkili test, sadece iki hormon bakılarak yapıldığında başarı düşüktür,teste usg sonucu eklemek testin değerini yükseltir.İkili testte iyi bir USG olması ve ölçümün düzgün yapılabilmesİ önemlidir.Bu testin başarı oranını %80 lere çıkaran yapılan ultrasonografik ölçümlerdir.

Üçlü test bu konuda çıkan ilk testtir.İmkan varsa başarı oranı daha yüksek olan dörtlü test yapılması tercih edilir.Kısacası diğer testler varken, başarı oranı düşük olan üçlü testi artık kullanmıyoruz.

Dörtlü testde; USG da sadece gebelik haftasının doğru belirlenmesi yeterlidir.Yani USG kalitesi ve usg yapan kişiden etkilenim daha azdır.Başarı oranı da% 80 lere varan yüksek bir orandır.

Üçlü ve dörtlü testler gebeliğin daha ileri haftalarında (16 ve 20. haftalar arasında ) yapılabilmektedir.Yüksek riski olan gruplara amniosentez yapılması ve sonucunun beklenmesi ;gebelik haftasının büyümesine ve annenin bebeğe daha çok bağlanmasına neden olmaktadır.

Üçlü ve dörtlü testdeki hormon seviyeleri; nöral tüp defekti (bebeğin beyninin olmaması,omurganın açık olması…) , Plesanta patolojileri (bebeğin eşinin normalden fazla yapışık olması..) ve ilerde gelişme geriliği olması gibi konularda da bilgi vermesi açısından faydalıdır.

3.İNTEGRE TEST

Birinci trimester de, yani 11-14. haftalarda, USG da NT(ense kalınlığı) ve serum da PAPP-A düzeyi ölçülür.İkinci trimesterde yani 16-20 .haftalarda dörtlü test ölçümleri yapılır. Bu sonuçlar birleştirilerek integre test elde edilir.Başarı oranı %94 dür.

NT (ense kalınlığı) yapılabilecek düzeyde bir USG yoksa bile ;11-14 haftada yapılan PAPP-A ve 16-20 haftalarda yapılan dörtlü test hormonlarıyla elde edilen integre testin başarı oranı %85 dir. Bu durumda bile başarı oranı oldukça yüksektir.Başarı oranının yüksek olması amniosenteze gidiş gereksinimini azaltır.

4.NIPT(NON İNVAZİF PRENATAL TEST)

Diğer adı cell free fetal DNA (cffDNA)testidir.Anne kolundan kan alınarak yapılır.Alınan kanda bebeğe ait DNA parçacıkları incelenir.Başarı oranı çok yüksektir..Down sendromlu bebeklerin %98ini ,trizomi 18lerin %94ünü,trizomi 13 lerin %80 ini yakalayabilir.Test 10,gebelik haftasından ,tercihan 18.haftaya kadar uygulanabilir.Test sonucu kesin değildir.Ancak doğruluk oranı çok yüksektir.Kesin sonuç CVS veya amniosentez ile konabilir.Testi tüm10-18.gebelik haftasındaki hanımlar yaptırabilir. Ancak bazı kişilerin yaptırmasını özellikle öneririz.Bunlar:
  • Özellikle 35 yaş üstü olanlar
  • Daha önce trizomili bir gebelik hikayesi olanlar
  • Translokasyon taşıyıcısı olan aileler dir.

İkili ,üçlü,dörtlü testlerinde yüksek risk çıkan gebelerde amniosentez kararı vermeden önce NIPT testi yapılaması önerilebilir.Ancak kesin sonucu CVS veya amniosentez verecektir.

HANGİSİNİ YAPTIRALIM?

1.İmkan varsa NIPT (non invazif prenatal test) en yüksek başarı oranına sahip kan testidir

2.Daha az imkan varsa, başarı oranı en yüksek test integre testtir.(%94)

3. 11-14 haftalarda yapılan( kombine birinci trimester tarama testinin) başarı oranı ile ikinci trimester de yapılan dörtlü tarama testi nin başarı oranı benzerdir.

4.İlk trimester tarama testinin yapılamadığı,durumda dörtlü test en başarılı testtir.

Op. Dr. Derya Zerrin Gökay tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlama Tarihi : 05.04.2022
Son Güncelleme Tarihi : 14.01.2024